Отбасындағы дәстүрлер. Жалқы есімдер

13.03.2017

Отбасындағы дәстүрлер. Жалқы есімдер

Сабақтың тақырыбы: 

Отбасындағы  дәстүрлер. Жалқы есімдер

Сабақтың мақсаты: а) білімдік: тақырып бойынша жан-жақты мәлімет бере отырып,

                              

      жалқы есімдерді түсіндіру, сауатты

жазуға  және  сөйлеуге  үйрету;

                                     

ә) дамытушылық: ауызша және жазбаша тілді дамыту,

                                    

қызығушылығын арттыра отырып, танымдық көзқарастарын

                                     қалыптастыру;

                                     

б) тәрбиелік: өз елін, жерін, Отанын сүюге, мемлекеттік  тілді 

                                    

құрметтеуге, қоғамдық ортада өзін-өзі ұстауға  тәрбиелеу;

Сабақтың  түрі: пысықтау сабағы

Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, деңгейлік тапсырмалар

Сабақтың көрнекілігі: кітап, сөздік, суреттер

Пәнаралық байланыс: орыс тілі

Күтілетін  нәтиже: жалқы есімді меңгеру, отбасындағы дәстүрлер  жөнінде өз пікірін

           

                      айта  

білу;

Сабақтың  барысы:

        

І. Ұйымдастыру  бөлімі

- Оқушылармен

амандасу           -

Кезекшінің  мәліметі

        

ІІ. Үй  тапсырмасын  тексеру

1-4 тапсырмаларды сұрау.

        

ІІІ. Жаңа  сабақ

1-тапсырма. Суреттер  бойынша

сөйлемдер  құрап  жазыңдар.

                     

Осы  үлгінің негізінде  диалог  дайындаңдар.

                   

атам –

етікші                                   

шешем – сатушы

 

                                                   

менің           

      ағам - суретші

 

                   

әкем –

ұшқыш                                  

әпкем -

мұғалім           

2 – тапсырма. «Отбасындағы 

дәстүрлер» мәтінін оқып, сұрақтар құраңдар.

3 – тапсырма. Мәтінді мазмұндап,

өз отбасыңдағы дәстүрлер туралы әңгіме дайындаңдар.

 Есте  сақта!     

Атаңды ардақта!

                          

Әкеңді  сыйла!

                          

Үлкенге  құрмет  көрсет!

              

Ережемен  жұмыс

Мағынасына қарай ( 2

):

     

А) Жалқы есім: Орал, Құрманғазы, Балқаш, «Адай»,

т.б.

     

Ә) Жалпы есім: қарындаш, жапырақ, т.б.

               

  ІV. Бекіту бөлімі

Сұрақтар  қою арқылы 

бекіту.  

             

V. Үйге тапсырма

2– тапсырма (Мәтінді мазмұндау)

4 – тапсырма (Деңгейлік

тапсырмаларды  орындау)

      

       VІ. Бағалау бөлімі

Сабаққа қатысы бойынша 

бағалау. 

             

VІІ. Сабақты  қорытындылау

 

 

 

 

 

 

 

5

«В» сынып

Қазақ

тілі

Сабақтың

тақырыбы: Біздің Отанымыз.Етістіктің

шақтары.

Сабақтың түрі – Ашық сабақ

Сабақтың типі – ББД қолдану сабағы

Сабақтың мақсаты: білімділік – етістік шақтарын түсіндіру; Отан

туралы білімдерін жинақтау, топтау, қорыту.

тәрбиелік – Отанды құрметтеуге баулу.

дамытушылық - Мәтін мазмұны арқылы ойлау, түсініп оқу, ауызекі сөйлеу,

оқушылардың сөздік қорын молайту, сауатты жазу қабілеттерін дамыту.

Сабақта қолданатын көрнекі құралдар - белсенді тақта, оқулық, жеке

тапсырмалар

Сабақтың барысы: 1. Ұйымдастыру кезеңі. Сәлемдесу, оқушылардың сабаққа

деген дайындығын тексеру. Кезекші диалогі.

2.

Ой шақыру. Белсенді тақтадан отан

туралы видеоролик көрсету

- Бүгін ,балалар,үш топта жүмыс

жасаймыз.

3.Жаңа

сабақ.

·        

Балалар, қалай

ойлайсыңдар,бүгін сабақтың тақырыбы қандай?

·        

Дұрыс. Қандай

мақсаттар бүгін қоямыз?

Сөздікпен

жұмыс

Тақтадан

жаңа сөздерді дауыстап оқу.

Тұңғыш

-первый сайлану – быть избранным

егеменді

– суверенный қабылдау – принимать жариялау – обьявлен айналымға түсті – вошел в оборот

Көркем

–художественный тіл туралы заң –

Закон о «Языках» асыл қазына – ценное богатство алғашқы заңы-первый

закон қабылданды-был принят саналады-считается

жеті

жарғы – Семь законов құжат – докумен

бүгінгі

таңда-сейчас құқықтар жинағы – сборник законов

басты

құжаты-основной документ соңғы рет-последний раз

мүлтіксіз

орындау – безошибочно выполнять тәуелсіз -независимый

 

1.Мәтінмен

жұмыс. Оқылым. Тыңдалым.

Мәтінді түсініп оқу, мәтін бойынша

постер толтыру.

І топ тапсырмасы:

Жаңа сөздер

Тұңғыш

-первый сайлану – быть избранным

егеменді

– суверенный қабылдау – принимать жариялау – обьявлен айналымға түсті – вошел в оборот

тәуелсіз

-независимый

 

Қазақстан

– көп ұлтты егеменді мемлекет. Халқының саны он бес миллионнан асады.

Қазақстанда 14 облыс және 86 қала бар. 1991 жылы 1 желтоқсанда Қазақстанның

тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаев сайланды. 1991 жылы 16 желтоқсанда Қазақстан

тәуелсіз мемлекет болып жарияланды. 1993 жылы қараша айында ұлттық ақша теңге

айналымға түсті. 1995 жылы 30-шы тамызда Қазақстан Республикасының

Конституциясы қабылданды. Қазақстан Республикасының 1992 жылы 4 маусымда Туы,

Әнұраны, Елтанбасы туралы заң қабылданды. Қазақстанның бас қаласы және астанасы

– Астана.

ІІ топ тапсырмасы:

Жаңа сөздер

Көркем

–художественный тіл туралы заң –

Закон о «Языках» асыл қазына – ценное богатство алғашқы заңы-первый

закон қабылданды-был принят саналады-считается

Менің

Отаным – Қазақстан. Қазақстан

республикасының мемлекеттік тілі - қазақ тілі. Қазақ тілі қыпшақ тілдер

тобындағы тіл. Қазақ тілі ең бай және көркем тіл. Қазақ тілі - Қазақстан

халқының асыл қазынасы. Қазақ тілінде өте көп газеттер, журналдар бар.

Қазақстан Республикасының Конституциясында «Қазак тілі -Қазақстан

Республикасының мемлекеттік тілі» деп жазылған. Қазакстан Республикасының тіл

туралы алғашқы заңы 1989 жылы 22 қыркүйекте кабылданды. 22 қыркүйек тілдер

мерекесі деп саналады.

ІІІ топ тапсырмасы:

Жаңа сөздер

жеті

жарғы – Семь законов құжат – докумен

бүгінгі

таңда-сейчас құқықтар жинағы – сборник законов

басты

құжаты-основной документ соңғы рет-последний раз

мүлтіксіз

орындау – безошибочно выполнять

Біздің

еліміздің басты құжаты – Ата Заң. Ол соңғы рет 1995 жылы 30 тамызда қабылданды.

Бұл Заң бүгінгі таңда қолданыста жүр. Біздің Ата заңымызда 9 бөлім, 98 бап бар.

Ата Заңды құрметтеу, жақсы білу керек. Оны әрбір азамат мүлтіксіз орындау

керек.

Қазақ

халқының тұнғыш құқықтар жинағы «Жеті жарғы» деп аталған. Ол жарғыда негізгі

жеті бап түрі жазылған. Бұл жарғыны Тәуке хан мен оның билері жазған.

2.Оқулықтағы мәтін бойынша диалог құру.

Сергіту

сәті.

- Балалар,етістіктің қандай шақтары

бар?

3.

Тапсырма:Берілген етістіктерден мәтін құрастыру.

Тұр,

біл, қорға, мақтан, сақта

І

топ-нақ осы шақта

ІІ

топ-келер шақта

ІІІ

топ –өткен шақта

4.Өзін

– өзі бақылап, бағалау. (Тест сұрақтарына жауап беру.)

1«Көрдім»

етістік қай шақта тұрғанын тап

А)

келер шақта

В)

өткен шақта

Д

)нақ осы шақта

2.Нақ

осы шақта тұрған етістікті белгіле

А)

тұрып жатырмын

В)

тұрдым

Д)

тұрамын

3.Өткен

шақ етістіктің жұрнағын белгіле

А)

–ып, -іп, -п

В)

–ды, -ді, -ты, -ті

Д)

–а, -е, -й

4.

Келер шақта тұрған етістікті белгіле

А)

орындадым

В)

орындайсыз

Д)

орындап жүрсің

5.

Өткен шақта тұрған етістікті белгіле

А)

мақтанып жүрміз

В)

мақтандым

Д)

мақтанасың

6.

Келер шақ етістіктің жұрнағын белгіле

А)

–ып, -іп, -п

В)

–ды, -ді, -ты, -ті

Д)

–а, -е, -й

7.

«Тыңдаймын» етістік қай шақта тұрғанын тап

А)

келер шақта

В)

өткен шақта

Д

)нақ осы шақта

Жауаптары:

 

 

1.

В

2.А

3.В

4.В

5.В

6.Д

7.А

 

Рефлексия:

Сендерге сабақ ұнады ма? Немен?

Бағалау:

Әр топтан бір оқушы шығып, ұпайларды

санап, жеңімпаз топты белгілейді.

Үй

жұмысы: Отан туралы мақал –мәтелдер

жаттап, мазмұнын түсіндіру.

 

Жаңа

сөздер

Тұңғыш

-первый сайлану – быть избранным

егеменді

– суверенный қабылдау – принимать жариялау – обьявлен айналымға түсті – вошел в

оборот

тәуелсіз

-независимый

Қазақстан

– көп ұлтты егеменді мемлекет. Халқының саны он бес миллионнан асады.

Қазақстанда 14 облыс және 86 қала бар. 1991 жылы 1 желтоқсанда Қазақстанның

тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаев сайланды. 1991 жылы 16 желтоқсанда

Қазақстан тәуелсіз мемлекет болып жарияланды. 1993 жылы қараша айында ұлттық

ақша теңге айналымға түсті. 1995 жылы 30-шы тамызда Қазақстан Республикасының

Конституциясы қабылданды. Қазақстан Республикасының 1992 жылы 4 маусымда Туы,

Әнұраны, Елтанбасы туралы заң қабылданды. Қазақстанның бас қаласы және астанасы

– Астана.

 

Жаңа

сөздер

Көркем

–художественный тіл туралы заң – Закон о «Языках» асыл қазына –

ценное богатство алғашқы заңы-первый закон қабылданды-был принят

саналады-считается

Менің

Отаным – Қазақстан. Қазақстан республикасының мемлекеттік тілі - қазақ

тілі. Қазақ тілі қыпшақ тілдер тобындағы тіл. Қазақ тілі ең бай және көркем

тіл. Қазақ тілі - Қазақстан халқының асыл қазынасы. Қазақ тілінде өте көп

газеттер, журналдар бар. Қазақстан Республикасының Конституциясында «Қазак тілі

-Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі» деп жазылған. Қазакстан

Республикасының тіл туралы алғашқы заңы 1989 жылы 22 қыркүйекте кабылданды. 22

қыркүйек тілдер мерекесі деп саналады.

 

 

 

 

 

 

Жаңа

сөздер

жеті

жарғы – Семь законов құжат – докумен

бүгінгі

таңда-сейчас құқықтар жинағы – сборник законов басты құжаты-основной документ

соңғы рет-последний раз мүлтіксіз орындау – безошибочно выполнять

Біздің

еліміздің басты құжаты – Ата Заң. Ол соңғы рет 1995 жылы 30 тамызда қабылданды.

Бұл Заң бүгінгі таңда қолданыста жүр. Біздің Ата заңымызда 9 бөлім, 98 бап бар.

Ата Заңды құрметтеу, жақсы білу керек. Оны әрбір азамат мүлтіксіз орындау

керек.

Қазақ

халқының тұнғыш құқықтар жинағы «Жеті жарғы» деп аталған. Ол жарғыда негізгі

жеті бап түрі жазылған. Бұл жарғыны Тәуке хан мен оның билері жазған.

 

 

Берілген

етістіктерден мәтін құрастыру. І топ-нақ осы шақта

Тұр,

біл, қорға, мақтан, сақта

 

 

 

 

 

Берілген

етістіктерден мәтін құрастыру. ІІ топ-келер шақта

Тұр,

біл, қорға, мақтан, сақта

 

 

 

 

 

Берілген

етістіктерден мәтін құрастыру. ІІІ топ –өткен шақта

Тұр,

біл, қорға, мақтан, сақта

 

 

 

Біздің

еліміз қандай?

Мұнда

барлық халықтар қалай өмір сүреді?

Әркім

не істеуге ерікті?

Біздің

еліміздің балалары қандай?

Қазақстан

қандай мемлекет?

Қазақстанда

нелер көп?

 

Еліміз

біздің қандай?

Халықтар

елімізде қалай өмір сүріп жатыр?

Не

істеуге ерікті?

Балалары

қандай?

Қазақстан

қандай мемлекеттердің бірі?

Қазақстанда

әдемі жерлер көп пе?

 

 

Біздің

еліміз қандай?

Қазақстанда

халықтар қалай өмір сүреді?

Әркім

не істей алады?

Біздің

еліміздің балалары бақытты ма?

Ең

ірі астықты мемлекет қандай?

Қазақстанда

нелер көп?

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5 – сынып

Сабақтың тақырыбы : Абай Құнанбайұлы «Қыс»

Сабақтың мақсаты :

А) білімділік : қазақ

халқының ұлы ақынының өмірі мен шығармашылығмен таныстыру, табиғат көрінісін

жандандыра суреттеудегі ақын шеберлігін ашу

Ә) дамытушылық : сөздік

қорларын байыту, оқушылардың шығармашылық жұмыс жасауына ықпал ету, ойлау

шеберлігін, сөйлеу мәдениетін жетілдіру, есте сақтау қабілеттерін арттыру

Б) тәрбиелік : табиғатқа

деген сүйіспеншіліктерін арттыра отырып, қорғай білуге, қомқарлық жасауға тәрбиелеу

Сабақтың түрі : Жаңа сабақ

Сабақтың әдіс – тәсілдері:

сұрақ-жауап, әңгімелесу, баяндау, топтастыру стратегиясы, венн диаграммасы

Сабақтың көрнекілігі : Ақын

портреті, табиғат көріністері, кітап көрмесі

Сабақтың жабдығы : интерактивті тақта, үн таспа, А3

парағы, түрлі-түсті бояу, топ атаулары

Пәнаралық байланыс : ән, бейнелеу өнер сабақтары

 

Сабақтың барысы :

І Ұйымдастыру

• Сәлемдесу.
• Оқушылардың назарын сабаққа аудару
• ҚР-сының
• әнұранын айтқызу
• Кезекшімен
• әңгіме

ІІ Жаңа сабақ

·        

 

    Бүгінгі

сабақта біз қазақ халқының ұлы ақыны, сазгері, ойшылы қазақ әдебиетінің негізін

қалаушы Абай Құнанбайұлының өмірі мен шығармашылығына тоқталамыз.

    Балалар Абай

Құнанбайұлы біз не білеміз?

    Өз

білгенімізді ортаға салайық (әр оқушы өз білгендерін яғни, өмірі, өлеңдері туралы

айтады)

    Абай

Құнанбаев кім?

    Абай қай

жерде дүниеге келді?

    Абай қай

жылы туған?

    Шын аты кім?

    Неше жасында

Семейге оқуға барады?

    Абайдың

әкесінің аты?

    Абайдың

әжесінің аты

    Анасының

аты?

    Қандай

өлеңдірін білеміз?

    Қандай

әндерін білеміз?

    Қанша

қарасөзі бар?

 

Ұлы ақынымыз 1845 жылы бұрыңғы Семей облысы, Абай

ауданы, Шыңғыстау бөктерінде дүниеге келген. Әкесі Құнанабай аға сұлтан, болыс

болса, аталары Өскенбай, Ырғызбай атақты, әйгілі билер атанған. Анасы – Ұлжан,

әжесі – Зере.

Ауыл молдасынан сауат ашқан Абай 10 жасында Семейге

оқуға келеді. Онда ол Ғабул-Жаппар, Ахмет Риза медреселерінде білім алады.

Үздік оқиды. Араб, парсы, орыс тілдерін үйренеді. Орыс тіліндегі кітаптарды көп

оқыды.

Әр түрлі тақырыпта өлеңдер жазды. Табиғат туралы

«Жазғытұры», «Күз», «Қыс», «Жаз»; оқу-білімге : «Ғылым таппай мақтанба»,

«Әсемпаз болма әрнеге», т.б Әндері «Айттым сәлем, Қаламқас», «Сегіз аяқ»,

«Қараңғы түнде тау қалқып», «Көзімнің қарасы», «Желсіз түнде жарық –ай»

 

ІІІ Бекіту кезеңі

Абайдың «Қыс» өлеңін оқып танысамыз. Жансызды жанды

түрде көрсету. Мұны әдеби тілде кейіптеу (олицетворение). Абайға дейін табиғат

жанды түрде суреттелмеген. Табиғатқа тіл бітіру, жанды, қозғалмалы қалыпта

табиғатты бейнелеу – Абай ашқан жаңалық.

1) Ой шақыру (қыс дегенде көз

алдымызға не елестейді?)

 

 

 

 

2) Өлеңмен жұмыс (топтық жұмыс)

• А) өлеңді оқу

Ә) мәнерлетіп оқыту

• Б) мазмұнын аштыру / Жоспар құру

1. Қыс көрінісі

2. Қыс ашуы

3.Балалардың әрекеті

• В)
• сұрақтарға жауап

1. Ақын қысты кімге теңеген?

2.Қыстың күшін қалай бейнелеген?

3. Өлеңде балалар жайында не айтылған? Өлеңнен тауып

оқыңдар.

4.Малшы жөнінде не айтылған?

• Аударма
• жұмысы

«Тұлпар» тобына «Болашақ» тобына «Жұлдыздар» тобына

1 шумақ 2 шумақ 3 шумақ

• Г) Венн
• диаграмасы

«Тұлпар» тобына «Болашақ» тобына «Жұлдыздар» тобына

Қыс пен жаз қыс – күз қыс – көктем

 

Ғ) Бейнелеу

Сендер қысты неге ұқсатасыңдар? Адам кейпіндегі қыстың

суретін салыңдар.

 

IV Қорытындылау

Сөзжұмбақ

1. Сабақта қандай өлеңімен таныстық

2. Әкесінің аты

3. Әжесінің аты?

4.Қандай әні бар?

5. Қай жерде дүниеге келген?

6. Абай кім?

 

 

Ә) Қыс мезгіліненалған әсеріміз қандай?

Тынымсыз жауған қар, бұрқ-сарқ етіп соққан дауыл

адамдардың мазасын алған. Әуес көріп жүрген балалардыңң бет-ауызын үсік шалған.

Қаншама қабаттап киінсе де, боранға қарай алмай, теріс айналған малшылардың

жүрісі. Мінеки, қыстың көңілсіз көрінісі осындай

 

«Көзімнің қарасы» өлеңін оқушыларға хормен айтқызу

 

V Үйге тапсырма:

Абайдың «Қыс» өлеңін жаттау

 

VI Бағалау

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сөздік жұмысы

Мылқау – немой, тірі жанды – живое существо, қырау – иней,

демалысы үскірік – морзное дыхание, басқан жері – там, где прошла

 

Ақ киімді, денелі, ақ сақалды,

Соқыр, мылқау, танымас тірі жанды.

Үсті-басы – ақ қырау, түсі суық,

Басқан жері сықырлап келіп қалд ...

 

В белой шубе, плечист, весь от снега седой,

Слеп и нем, серебристой большой бородой,

Враг всему, что живет; с омраченным челом,

Он, скрипучий, шагает зимой снеговой...

 

 

МЕМЛЕКЕТТІК

МЕКЕМЕ

Тақырыбы:Абай

Құнанбайұлы «Қыс»

Сабақтың

мақсаты:

а)білімділік:Ұлы ақын Абай атамыздың өмірі мен шығармашылығы туралы түсінік беріп,

оқушылардың білімін көтеру;

ә)дамытушылық:ақын өлеңдерін талдай отырып,әдеби теориялық білімдерін тереңдету, сауатты

жазуға, дұрыс сөйлеуге, шапшаңдыққа, тез ойлауға машықтандыру.адам мен табиғат

арасындағы байланысты,ұқсастықты байқата отырып,өз ойын жинақтап,қорыта білуге,

байланыстырып сөйлей алуға баулу;

б)тәрбиелік:оқушыларды табиғатты аялауға, адалдыққа, шыншылдыққа, білімге баулу;

Сабақтың

түрі:жаңа білімді меңгерту сабағы.

Сабақтың

әдісі:сұрақ-жауап, сатылай кешенді талдау.

Сабақтың

көрнекілігі:  А.Құнанбаев портреті, кітаптар

көрмесі (ақын шығармашылығы), ақын өмірі жазылған плакат, сатылай кешенді

талдау сызбасы.

   

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру

кезеңі.

ІІ.Үй

тапсырмасын сұрау.

1.Ы.Алтынсариннің

өмір жолы

2. «Өзен»өлеіңін

жаттау.Сатылай кешенді талдау жасау.

ІІІ. Жаңа

сабақ.

1.Сабақтың

мақсаты түсіндіріледі.

2.Ақын өмірі

мен шығармашылығын түсіндіреді.

Абай

Құнанбаев –ХХ ғасырдағы қазақ әдебиетіне төңкеріс жасаған ұлы ақын, философ,

сазгер,қазақ жазба әдебиетінің негізін салушы.

Туған жері:

қазіргі Шығыс Қазақстан облысы, абай ауданы,Қасқабұлақ деген жер

Қызметі:

қазақ халқының данышпаны,ұлы ақын, кемеңгер ойшыл, жазба әдебиетінің негізін

салушы, ағартушы-ұстаз,әділ би, заңгер,қоғам қайраткері.

«Адамды,

Алланы әділетті сүй», «Атаңның баласы емес, адамның баласыбол», «Біріңді қазақ,

біріңді дос, көрмесең істің бәрі бос» деген өнегелі сөздер қалдырды.

 Шығармашылығы

Ол күллі

Шығыста философияның негізгі мәні болып табылатын «кәміл адамды» өзекті және

басты проблема етіп қарастырып, соған айрықша көңіл бөлген.

 Поэмалары:

«Масғұт»,

«Ескендір», «Әзімнің әңгімесі»(аяқталмаған)

Өлеңдері:

 

«Өлең сөздің патшасы сөз, сөз сарасы», «Біреудің кісісі өлсе қаралы ол», «Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін»	Сөз өнері туралы
«Жасымда ғылым бар деп ескермедім», «Ғылым таппай мақтанба», «Интернатта оқып жүр»	Оқу-ғылым жайлы
«Жаз», «Қыс», «Күз», «Жазғытұры»	Табиғат лирикасы
«Сегіз аяқ», «Болыс болдым, мінеки», «Қайран елім», «Қараша, желтоқсан мен сол бір-екі ай», «Қартайдық,қайғы ойладық,ұлғайды арман», «Сабырсыз, арсыз, еріншек»	Әлеуметтік мәселелер жайлы

 

3. «Қыс»

өлеңін мұғалім жатқа оқиды.

4.Оқушыларға

мәнерлеп оқытады.

 

ІV. Сабақты

бекіту.Өлеңге сатылай кешенді талдау жүргізу

1.      Авторы--- А.Құнанбаев--- қазақ халқының

ұлы ақыны, ойшыл--- философы, композитор әрі аудармашы, реформатор.

2.      Тақырыбы----- қыс мезгілінің ерекшелігі,

ащы аяз, долы боран кезіндегі ауыл, ел өмірі.

3.      Жанр түрі- өлең.Бұл өлең табиғат

лирикасына жатады.Себебі,.ақын табиғаттың қытымыр қаталдығына қарсы тұруын өз

көңілі, сезімі арқылы білдіреді.

4.      Идеясы дегеніміз----- ақынның айтар ойы

мен мақсаты.Өлеңнің идеясы---қыс сипатын күшейтіп суреттеп, адамдарды

табиғаттың долы күшіне қарсы тұра білуге шақырады.

5.      Шумақ дегеніміз----- аяқталған

синтаксистік біртұтас ойды білдіреді. Өлең 5 шумақтан тұрады.

6.      Тармақ дегеніміз---өлеңнің әр жолы.22

тармақты

7.      Бунақ дегеніміз---белгілі дауыс ырғағымен

бөлінуі.2-3,3-3 бунақты

8.      Буын саны--- дауысты дыбыс санына

байланысты. Өлең 11 буынды.

9.      Ұйқас түрі.Ұйқас дегеніміз-өлеңнің бітім,

мазмұнымен тамырлас келіп, оған әуен, ерекше сөз беріп тұратын өлең

тармақтарындағы сөздердің үндестігі екендігін айтып кетеді.Бұл өлең қара өлең

(а-а-б-а) және кезекті ұйқаспен жазылған (а-б-в-б)

10.  Әдеби теориялық ұғымдар:

       Троп немес құбылту түрлері

Эпитеттер---ақ киімді, денелі ақ сақалды, ақ қырау, кәрі құда, ақ орда, жас

балалар,қайран жылқы, кәрі шал.

Кейіптеу--- Ақ киімді денелі ақ сақалды,

                    

Соқыр, мылқау, танымас тірі жанды

                    

Үсті-басы ақ қырау, түсі суық

                    

Басқан жері сықырлап келіп қалды.

     

               Демалысы----үскірік

аяз бен қар

                   

Кәрі құдаң қыс келіп әлек салды.

Теңеу----ұшпадай, бұлттай.

11.  Сөздікпен жұмыс.

Ұшпа-бұлт (жеке, шоқ бұлт), бурадай—түйенің долданып, ашулануы.

12.  Өлеңнің тәрбиелік мәні. Шидем мен тондарын қабаттап кисе де, долы

боранға тура қарай алмаса да, мал соңында қар жамылып, мұз жастанған

жылқышылардың ерлігіне риза боласың,үлгі аласың. Суықтан, аштықтан әлі

құрыған  жылқыларды  ауыз салмақ болған аш қасқырларға жем қылмай,

сақтанып, елге сойып беруге ақыл етеді.

 

V. Үйге

тапсырма беру.Өлеңді жаттау. Қыс мезгілі туралы сурет

салып келу.

 

VI. Бағалау.Сабаққа белсенді араласып отырған оқушылардың білімін бағалап, тиісті

бағасын қою.

 

«Абай

Құнанбаев - қазақ жазба әдебиетінің

негізін салушы»

(ашық сабақ)

5-сынып

5 – сынып

Сабақтың тақырыбы: №36 Абай Құнанбаев – қазақ жазба әдебиетінің

негізін салушы.

Сабақтың мақсаты: а) Ұлы Абайдың өмірімен танысу.

ә)Адамгершілікке, кішіпейілдікке, имандылыққа тәр-

биелеу.

б)Оқушыларды ізденіске дағдыландыру.

Сабақтың түрі: жарыс

Сабақтың әдісі: сұрақ – жауап, тест, тарихи диктант алу, картамен

жұмыс, өз бетінше іздену, топпен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, портреттер, карта, сөзжұмбақ.

Пайдаланған әдебиет: 1. М. Әуезов «Абай жолы» А.,2000

2. «Қазақстан тарихы» 2 т. A.,2002

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру

1.Оқушылармен сәлемдесу

2.Оқушыларды түгелдеу.

3.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

4.Бүгінгі сабаққта орындалатын жұмыс жоспарымен таныстыру.

2.Үй жұмысын сұрау: №36 Қазақтың көрнекті ғалымы – Ш. Уәлиханов.

1.Оқушылардың қосымша мәліметтер бойынша ізденісі.

2.Тесттік жұмыс.

1.Ш. Уәлиханов қай жылы дүниеге келді?

а)1835

ә)1837

б) 1839

2.Ш.Уәлихановтың азан шақырып қойған аты?

а)Шоқан

ә)Мұхамед

б)Мххамедқанафия

3.Ш. Уәлихановтың әжесінің аты?

а)Айғаным

ә)Зере

б)Балғаным

4.Шоқан алғашқы білімді қай тілде алды?

а)қазақ

ә)араб

б)орыс

5.Шоқан оқыған алғашқы оқу орны

а)Кадет корпусы

ә)академия

б)медресе

6.Шоқан Ыстықкөлге қай жылы экспедиция жасады?

а)1856

ә)1860

б)1863

7.Ш. Уәлиханов 1858 – 1859 қай елге сапар шекті?

а)Ыстықкөлге

ә)Қырғызстанға

б)Қашқарияға

8. «Ш. Уәлиханов шығыстану ғылымында аққан жұлдыздай жарқ етті де жоқ болды», -

деп айтқан қай ғалым?

а)Веселовский

ә)Ф.Достоевский

б)Марко Поло

9.Ш. Уәлиханов қай жылы елге оралды?

а)1861

ә)1852

б)1863

10.Ш. Уәлиханов қай жерде жерленді?

а)Алтынемен жотасында

ә)Сырымбетте

б)Көкшетауда

3.Сөзжұмбақ «Шоқан»

1.Шоқанның әкесінің аты.

2.Шоқан дүниеге келген облыс.

3.1858 – 1859 жылдары шоқан экспедиция жасаған жер.

4.Шоқан қағазға түсірген қырғыз жыры.

5.Шоқанның әжесінің аты.

4. «Ретімен қой» ойыны.

Құсмұрын Ш. Уәлиханов оқыған жер

Сібір Ш. Уәлиханов экспедиция жасаған жер

(1858 – 1859 ж)

Қашқария Ш. Уәлиханов 1856 ж. экспедиция жасаған жер

Ыстықкөл Ш. Уәлиханов туған жер

Петербург Ш. Уәлиханов қайтыс болған жер

Алтын емел Ш. Уәлихановтың қызықты шақтарын өткізген жер

5.Интерактивті тақтамен жұмыс (хронологиялық кесте, тарихи диктант, Шоқанға

сипаттама беру.)

3.Үй жұмысын қорытындылау

4.Жаңа сабақ түсіндіру: №36 Абай Құнанбаев – қазақ жазба әдебиетінің негізін

салушы.

1.Ақынның балалық шағы.

2.Абай – ұлы ақын, әрі ойшыл.

3.Абай және халық ағарту ісі.

4.Абайдың қара сөздері.

5.Жаңа сабақты қорытындылау.

6.Сабақты қорытындылап, оқушыларды бағалау.

7.Үйге тапсырма беру №36 Абай Құнанбаевтың өмірі, шығармашылығы жайлы мәлімет

жинақтау, папка жасау.

8. «Желсіз түнде жарық – ай» әні (хормен)

 

 

Сабақтың тақырыбы	«Қазақстанның жануарлар әлемі. Есімдік түрлері»
Сілтеме	Күнтізбелік – тақырыптық жоспар 5-сынып Т.М. Артыкова, Ж.Н.Қыстаубаева, Л.З. Бисенова, Н.Ж. Сагирова.
Жалпы мақсаттар	Оқушылардың сөздік қорын байытып, өзара пікір таластыру, сабаққа деген қызығушылығын арттырып Отансүйгішке тәрбиелеу. Өзін-өзі бағалау, өзара бірін-бірі бағалау арқылы өз мүмкіндіктерін жүзеге асыру.
Оқыту нәтижелері немесе күтілетін нәтижелер	Кітап оқу, суреттер арқылы тақырыпты ашып, сабақты талдап, оқушылардың біліміне көз жеткізу, олардың жануарлар әлемі тақырыбы арқылы түсініктерін сұрақ-жауап арқылы тексеру.
Негізгі идеялар	Есте сақтау: тақырыпты ашып соның мағынасын түсіндіру; Білу: Слайд, суреттер арқылы, жаңа тақырып арқылы білім алу; Оқу қабілеттері: Жануарлар туралы ойларын айту; Пікір талас: Жануарлар мен төрт түлік малды салыстыру; Қазақ тілінде еркін сөйлей білу.
Құрал-жабдықтар	Интерактивті тақта, 5-сынып оқулығы, смайликтермен бағалау, бейне слайдтар.
Тапсырмалар	Кіре сала оқушыларды түгендеп, оқушылардың қызығушылығын тексеру. Оқушылармен ынтымақтастық атмосфера құрып алу. Бірінің атын бірі айтып, бірін-біріне жақсы сөздер айтады. Оқушыларды топқа бөлу. І топ. Сары шарлар. ІІ топ Қызыл шарлар. ІІІ топ Жасыл шарлар. Ұйымдастыру кезеңі: -Бүгін нешесі? - Ауа райы қандай? - Жылдың қай мезгілі? Жаңа сабақ, сабақтың мақсаты мен барысын айту. Дәптерлерін ашып бүгінгі күнді жаздыру. Үй тапсырмасын тексеру. Сұрақ-жауап арқылы. 1-тапсырма. Әр топқа перфокарталар беріледі. Орны ауыстырылып берілген сөздерден сөйлем құрап жазу. •Суретін, жануардың, жақсы, Сәуле, салады. •Сұрғылттау, сұр, суырдың, болып келеді, түсі. •Көмектесті, балалар, бағуға, қой. •Тоңбайды, қоян, аязда. Оқушылар тапсырманы орындап болғаннан кейін, өзара бір-бірін тексереді. 2-тапсырма. Суретке қарап, жеті жануардың атын табыңдар. Топпен жұмыс. Оқулықпен жұмыс. 3-тапсырма. Мәтінді таратып, әр оқушыға оқытып, жұппен диалог құрастырады. Сергіту сәті. «Қара жорға» әнін қойып дене қимылдарын жасату. 4-тапсырма. Оқушылардың қызығушылығын арттыру үшін интерактивті тақтада сурет арқылы мақал-мәтелдер шығады, соны топпен ақылдаса отырып шешу. 5-тапсырма. Әр топқа сөзжұмбақтар беріледі. Сөзжұмбақтарды қай топ тез, жылдам шешеді. Сол топқа смайликтер беріледі. Келесі тапсырма Ойын «Ұйқасын тап». Сабақты сұрақ-жауап арқылы қорытындылау. Рефлексия кезеңі: «сабақтан алған әсерім» Әр топта қанша смайликтер жинады, соны есептеп бағалау. Үйге тапсырма. 103 бет. Жануарлар туралы жұмбақтарды жаттау.

 

Күз

Пәні: Қазақ тілі

Сыныбы: 5 (орыс сыныбы)

Сабақтың тақырыбы: Күз.

Лексикалық тақырыбы: «Күз»

Тақырып бойынша алған білімдерін тереңдету)

Грамматикалық тақырыбы: Сөз  құрамы

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Күз  тақырыбы  бойынша  білімін  қалыптастыру.Сөз  құрамын  ажырата  білу.Өткен  тақырыптарды   қайталау.

Тәрбиелік: Табиғат  көріністерімен  сұлулыққа,табиғатты  қорғауға   тірбиелеу.Қазақ  тіліне  деген   қызығушылығына  тәрбиелеу.Сабақ  арқылы  оқушыларды адамгершілікке,еңбекке,салауатылыққа  тәрбиелеу.

Дамытушылық: Сөз байлығын дамыту; ойлау қабілеттерін дамыту.Шығармашылықпен  жұмыс  жасау,белсенділіктерін   арттыру.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Көрнекілігі: Интерактивті тақта, суреттер, сызба тіректер.

Әдіс - тәсілдер: Сұрақ - жауап, әңгімелесу, талдау - жинақтау.

I Ұйымдастыру  кезеңі

а) Оқушылармен  амандасу,түгендеу.

ә)  Оқушыларды   сабаққа  даярлау

   Әнұран  орындау

1.«Ой  шақыру» кезеңі

·    Бүгін нешесі?

2) Аптаның қай күні?

3) Ауа райы қандай?

4) Қазір жылдың қай мезгілі?

5) ҚР-ның  астанасы  қай  қала?

6)Сыныпта  неше  оқушы?

 

2.Шығармашылық  жұмыс

Күз  туралы   әңгіме   құрастыру

3.Тапсырмалар  ауылына   саяхат

1.  Болады, ауа райы, салқын.

2. Піседі, жидектер, жеміс

3. кетеді, жаққа жылы, ұшып құстар.

2.

1.  Ұзақ, күн, болады, түн, қысқа.

2. шомылады, өзенде, балалар.

3. Шығады, демалысқа, балалар.

3.Диолог

4.Фонетикалық  талдау

Өрік

4.Тілміштар  еліне   саяхат

Күзде (Осенью)

Наступила осень. Пожелтели листья, завяли цветы. Часто идут дожди. Надо быстро убирать урожай. Люди трудятся, не жалея сил. В садах и огородах собирают фрукты, овощи. Дети помогают родителям собирать урожай.

5.Сергіту  сәті

Қолды  белге  қояйық

Басты  оңға  бұрайық

Басты  солға  бұрайық

Бір  отырып,бір тұрып

Бір  отырып,бір  тұрып

Біз демалып  алайық

6.Мақал-мәтелдер жарысы

7. Кім жылдам?ойыны

                      Мына 

сөздерді сөз құрамына  талдаңдар.

          

1.Оқушылар,балалар,кезекші,кітапхана,көкөністер,айлар,күзде

          

8.Сабақты  қорытындылау

            

Сөз   құрамы  нешеге  бөлінеді?

            

Түбірлердің  түрін  ата.

           

Қосымша   нешеге  бөлінеді?

9. Үй  жұмысы:  Сабақты  қайталау

          

10.Бағалау